5. Sınıf 3. Ünite Kuvvetin Ölçülmesi Konu Anlatımı

Bu bölümde kuvvetin hangi araçla ölçüldüğü, ölçümlerde hangi birimler kullanıldığı ve kuvvetin sembollerini öğreneceğiz. Kuvvetin ölçülmesi için dinamometre adı verilen aletlerin kullanıldığını görecek ve dinamometre özelliklerini farkedeceğiz.

Kuvvet Nedir?

Kuvvetin Etkileri ve Örnekler

• Kuvvet ile bir cismi hızlandırabilirsin.
  • ÖRNEK: Duran bir el arabasını iterek hareket ettirebilirsin.
• Kuvvet ile bir cismi yavaşlatabilirsin.
  • ÖRNEK: Belirli bir hızda giden bisiklete zıt yönde kuvvet uygulayarak bisikleti yavaşlatabilirsin.
• Kuvvet ile bir cismi durdurabilirsin.
  • ÖRNEK: Araba frenine basarak arabanın tekerlerinin dönme hızını azaltarak arabayı durdurabiliriz.
• Kuvvet ile bir cismin yönünü değiştirebilirsin.
  • ÖRNEK: Bir kalecinin gelen topa hızla vurarak geri gitmesini sağlayabilir.
• Kuvvet ile bir cismin şeklini değiştirebilirsin.
  • ÖRNEK: Oyun hamuruna el ile şekil vererek biçimini değiştirebilirsin.

Kuvvetin Ölçülmesi

• Kuvvet dinamometre adı verilen aletle ölçülür. Dinamometre içindeki esnek yay sayesinde cisimlerin kuvvetleri ölçülebilir.

• Her dinamometrenin ölçebileceği bir değer vardır. Eğer bu değerden fazla bir kuvvet ölçmek istediğimizde doğru sonucu alamayacağız.

ÖRNEK: Eğer bir dinamometre en fazla 50 N kuvveti ölçüyor ise biz bu dinamometre 50 N’dan büyük olan nesnelerin kuvvetini ölçemeyeceğiz.

• Kuvvetin birimi bilim adamı Isaac Newton’ın (Ayzek Nivtın) soyadıdır. Kuvvet birimi (N)Newton‘dur.
• Dinamometreye asılan cismin sayısı arttıkça yay daha fazla esnemektedir. Aşağıda birkaç dinamometre ve cisimlerin değerleri gösterilmiştir.

• Dinamometrede ölçebileceği en fazla değer ile bölme sayısını bilmek önemlidir.
  • K dinamometresi 10 bölmeli ve en fazla 10 N ölçtüğüne göre her bir bölme 1 N ölçüyordur. Cisim asıldığında 3 bölme aşağı indiğine göre K dinamometresinde 3 N’luk bir cisim bulunmaktadır.
  • L dinamometresi 10 bölmeli ve en fazla 20 N ölçtüğüne göre her bir bölme 2 N ölçüyordur. Cisim asıldığında 2 bölme aşağı indiğine göre L dinamometresinde 4 N’luk bir cisim bulunmaktadır.
  • M dinamometresi 5 bölmeli ve en fazla 50 N ölçtüğüne göre her bir bölme 10 N ölçüyordur. Cisim asıldığında 4 bölme aşağı indiğine göre M dinamometresinde 40 N’luk bir cisim bulunmaktadır.

Hassas Dinamometreler

Hassas dinamometreler demek çok küçük kuvvetleri ölçmek kadar en küçük değişikliği net bir şekilde bize gösterebilen dinamometrelerdir.

Bir dinamometrenin hassas ölçüm yapabilmesi için ince ve uzun yaylardan yapılması daha iyi sonuç verecektir. Bir cismin kuvveti değiştiğinde gözle görülür bir değişim bize hassas bir dinamometre yaptığımızın kanıtıdır.

ÖRNEK: Her bir bölmesi 20 N büyüklüğünde değişen bir dinamometrede 2 N’luk bir değişimi gözlemlememiz zor olacaktır. Fakat her bir bölmesi 1N’luk bir değişimi ölçen bir dinamometrede ise 2N’luk bir kuvvet değişimini net bir şekilde görebiliriz.

5. Sınıf 3. Ünite Kuvvetin ölçülmesi ve sürtünme Konu Anlatımları

Sadece FEN – Facebook Grubu

Sadece FEN – İnstagram Sayfası