5. Sınıf – 6. Ünite Biyoçeşitlilik Konu Anlatımı

5.6.1. Biyoçeşitlilik

Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Biyoçeşitlilik, doğal yaşam, nesli tükenen canlılar, habitat, ekosistem
F.5.6.1.1. Biyoçeşitliliğin doğal yaşam için önemini sorgular.
Ülkemizde ve Dünya,da nesli tükenen veya tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bitki ve hayvanlara
örnekler verir.
F.5.6.1.2. Biyoçeşitliliği tehdit eden faktörleri, araştırma verilerine dayalı olarak tartışır.

Biyoçeşitlilik

Doğal Yaşam

Canlılar yaşadıkları ortamda beslenmek zorundadır. Bu beslenme ihtiyacını doğal yollar ile karşılamasına doğal yaşam denir.

Habitat ve Ekosistem

Habitat: Bir canlının yaşamını yoğun şekilde sürdürdüğü alana habitatı ya da yaşam adresi de denilebilir. Bir habitatta birden fazla canlı türü bulunabilir. Bir canlı türünü söylediğimizde aklımıza ilk gelen yaşam alanı habitatını verir. Örneğin penguen dediğimizde habitatı kutuplar diyebiliriz.

Ekosistem: Canlı ve cansız varlıkların bir arada bulunduğu yapıya ekosistem denir. Bir ekosistem içerisinde birden fazla yaşam alanı ve çok sayıda bitki, hayvan, mantar, mikroskobik canlı türü bulunmaktadır.

Biyoçeşitlilik

Bir bölge veya ortamda yaşayan canlı çeşitliliğin ve canlı sayısının fazla olmasına biyoçeşitlilik denir. Biyoçeşitlilik arttıkça o bölgedeki yaşam alanında çok sayıda canlı türü diğer canlılara besin olmakta ve canlı zenginliği oluşmaktadır.

Doğal Hayatı Koruma derneğinin ülkemizde karada ve suda yaşayan canlı türü sayıları aşağıdaki gibidir.

• 160 – Memeli hayvan
• 418 – Kuş
• 120 – Sürüngen
• 22 – Kurbağa
• 384 – Deniz balığı
• 127 – Tatlı su balığı
• 12.000 – Bitki çeşidi

Biyoçeşitliliğin Faydaları

1. Beslenme: Bir canlının en temel ihtiyacı olan beslenme en temel olarak bitkilerden sağlanır. Bir bölgede ne kadar bitki çeşidi var ise diğer türdeki canlı çeşidi de o kadar fazla olacaktır.
   • Örnek: İnsanların sebze ve meyve ihtiyaçları
   • Örnek: Keçi ve koyun gibi otçulların bitki, ot, ağaçlardan beslenmesi
2. Barınma: Genelde canlıların yaşam alanı olsa dahi birçok canlının barınma alanı bir başka canlıya bağlıdır.
   • Örnek: Birçok kuş türü ağaçlarda yaşamaktadır.
3. İnsanlar İçin Giyim: Günlük hayatta çok farketmesek de evde kullandığımız kumaşlı ürünler ve kıyafetlerimiz biyoçeşitliliğin bir ürünüdür.
   • Örnek: Tişörtlerimiz pamuk bitkisinin dokuması ile yapılmaktadır.
   • Örnek: İpek kumaşlı kıyafetlerimiz ipek böceğinden elde edilmektedir.
   • Örnek: Yorgan, yastık gibi eşyaların içinde koyun, kaz tüyleri kullanılmaktadır.
4. İlaç Üretimi: Sağlığımız için ihtiyacımız olan birçok ilaç türü canlılardan üretilmektedir.
5. Tarım: Bir ekosistemde ne kadar çok bitki çeşidi üretilebiliyorsa insanlar ve diğer canlılar için faydalı olacaktır

Biyoçeşitliliğe Zarar Veren Etkenler

• Doğal kaynakların bilinçsiz kullanımı
• Son yıllarda artan nüfus artışı
• Düzensiz sanayileşme
• Hızla artan bina sayısı ve şehirleşme
• Ormanların oranının azalması
• Düzensiz ve aşırı avlanma ile canlı sayısında azalma
• Meraların azalması sonucu canlı sayısındaki azalma

Ekosisteme Zarar Veren Etkenler

Ormanların tahribatı: Birçok bitki ve hayvan çeşidinin yaşadığı ormanlarda çıkan yangınlar ekosisteme büyük zarar vermektedir.

Çevre Kirliliği: Su, toprak kirliliği gibi etkenler sonucunda buralarda yaşayan canlı sayısı giderek azalmaktadır.

Çölleşme: Bitki sayısının azalması ve iklim gibi etkenler sonucunda çölleşme ile canlı türü sayısı giderek azalmaktadır.

Erozyon: Toprağın yavaş bir şekilde yer değiştirmesi olayına erozyon denir. Erozyon ile canlılar için gerekli verimli topraklar kaybolarak ekosisteme zarar vermektedir.

Ülkemizde ve Dünyada Canlı Türleri

Ülkemizde Nesli Tükenmekte Olan Canlı Türleri

Kelaynak: Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde yaşayan Kelaynak kuşu koruma altına alınarak yaşam alanı Milli Park haline getirilmiştir.

Akdeniz foku: Ülkemizde Akdeniz ve Ege denizlerinde yaşamakta olup ülkemizde 30-50 tane kalmıştır.

Deniz kaplumbağası: Karetta karetta adı da verilen Deniz kaplumbağaları Mersin kıyılarına yumurtalarını bırakarak yaşamlarını bu dar alanda devam ettirmektedir.

Flamingo: Allı turna adı da verilen flamingolar göç ettiği sırada Tuz Gölü çevresinde bir süre yaşamaktadır.

İnstagram: SadeceFen